Gepimpte CV

Leugens in een CV

Een nieuwe werkgever vinden begint bij een goed curriculum vitae. Na een paar afwijzingen wordt de lijst met werkervaring vaak opgeleukt. De baan als accountmanager bijvoorbeeld, verandert in een leidinggevende functie met tien mensen onder je. De cursus bloemschikken en de zelfgemaakte boeketten voor familie en vrienden die volgen, promoveren tot een succesvol bedrijf voor bloemsierkunst.

Dergelijke ’leugens’ kunnen een droombaan opleveren, maar er ook voor zorgen dat je die baan binnen de kortste keren weer kwijtraakt. ,,Liegen over werkervaring of bepaalde opleidingen is reden voor ontslag op staande voet”, zegt Maarten van Gelderen, advocaat arbeidsrecht en oprichter van de website ontslag.nl. In het afgelopen half jaar deed hij tientallen zaken rond werknemers die in de problemen kwamen omdat ze hun cv hadden opgeleukt. Volgens Van Gelderen controleren werkgevers cv’s de laatste tijd minder goed vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. "Ze zijn al blij dat ze een geschikte kandidaat hebben gevonden.” 

De zaken van Van Gelderen, waarin hij zowel werknemers als werkgevers juridisch bijstond, speelden vooral rond jonge mensen die met hun ’gepimpte’ cv een baan kregen als manager in het bedrijfsleven. Zo zocht een jonge vrouw zijn hulp omdat ze was ontslagen nadat haar werkgever erachter was gekomen dat ze een bepaalde opleiding nooit had afgerond. "Op haar cv stond alleen dat ze die opleiding gevolgd had, maar in het sollicitatiegesprek gaf de werkgever aan dat personeelszaken ook kopietjes wilde van haar diploma’s.”

Ze kreeg de baan en biechtte na een paar maanden op dat ze de betreffende opleiding nooit afgerond had en dus geen diploma kon overleggen. Er volgde ontslag, ook al was de proeftijd voorbij. "Ze had niet keihard gelogen, maar had in het sollicitatiegesprek wel moeten zeggen dat ze dat diploma niet had.” Het ontslag aanvechten zat er niet in, vervolgt Van Gelderen. "De werkgever wilde wel een financiële regeling treffen; op mijn advies is ze daarmee akkoord gegaan. Meer zat er niet in.” 

De meeste zaken van de advocaat komen niet voor de rechter, meestal treffen werknemer en werkgever een regeling. "Het wordt geschikt, werkgevers zitten niet te wachten op een rechtszaak, ook al hebben ze het recht aan hun kant.” Toch betekent liegen op je cv lang niet altijd ontslag. Werkgevers komen er niet achter, of hebben geen zaak omdat iemand prima functioneert. "Als je al een jaar naar tevredenheid bepaald werk doet, zegt de rechter toch tegen de werkgever: waar zeurt u over? Dan doet het er niet meer toe dat je tijdens de sollicitatie hebt gelogen.” 

Liegen kan je zelfs een baan opleveren. Althans, als je de beroemde anekdote over een liegende sollicitant moet geloven, zegt Raymond Dörr van Dörr Bedrijfsrecherche in Rotterdam. Zijn bedrijf controleert onder meer cv’s tijdens sollicitatieprocedures. ,,Het verhaal gaat dat een sollicitant loog dat hij was afgestudeerd aan de Sorbonne Universiteit. De werkgever kwam daar achter. Die zei vervolgens: we willen u graag hebben omdat u zo goed kunt liegen. Want die eigenschap is belangrijk voor ons bedrijf.” 

Mythe of werkelijkheid, het doet er weinig toe, vervolgt Dörr. Over het algemeen waarderen werkgevers opzettelijk liegen niet. "Ik heb zelf ook wel eens per ongeluk op mijn cv gezet dat ik ergens langer had gewerkt dan ik daadwerkelijk had gedaan. Daar doet een potentiële werkgever echt niet moeilijk over, een foutje is menselijk. Maar echt opzettelijk liegen is wat anders.”

Dörr Bedrijfsrecherche B.V. verricht CV screening voor topfuncties

Dörr onderzoekt vooral cv’s voor topfuncties in het bedrijfsleven. Maar ook voor ’lagere’ vacatures zouden werkgevers zelf veel meer kunnen doen om problemen te voorkomen, vindt hij. ,,Universiteiten en Hogescholen hebben databases die voor iedereen toegankelijk zijn. Daar staat precies in wie welke studie heeft gevolgd, of ze examen hebben afgelegd en of dat succesvol was. Je kunt zo veel narigheid voorkomen. Het zou al helpen als werkgevers in de personeelsadvertenties zouden zetten dat alle cv’s gecontroleerd worden. Sommige mensen vallen dan al af, die reageren gewoon niet op de vacature.” 

Bedrijven zouden altijd moeten vragen om de originele diploma’s. "Meestal nemen ze genoegen met een kopie. En die is makkelijk te vervalsen.” Belangrijk is ook om een verslag te maken van het sollicitatiegesprek en de kandidaat dat te laten ondertekenen, vindt Dörr. "Dat is niet leuk om te doen natuurlijk, maar wel handig. Als later blijkt dat iemand in het gesprek heeft gelogen, heb je in ieder geval een juridisch stuk in handen.”

Het onderzoek van de bedrijfsrechercheur gaat wat verder dan dat. "Er zit een stijgende lijn in, we doen tientallen bulkopdrachten per jaar. Dat betekent dat we voor een functie meerdere kandidaten onderzoeken.” Er wordt veel gelogen. "Een kandidaat schrijft bijvoorbeeld dat hij een rechtenstudie heeft afgerond, en die blijkt alleen de propedeuse te hebben gehaald. Of een topmanager rekt de tijd dat hij bij een bedrijf werkte wat op of hij verhoogt de omzetten die hij daar behaald heeft.” 

Werkgevers kunnen moeilijk zelf contact opnemen met de vorige werkgevers van een kandidaat. "Het zijn vaak directe concurrenten. Als wij bellen, weet de vorige werkgever niet voor welk bedrijf we zo’n onderzoek doen. Eigenlijk werken ze altijd goed mee.” Soms worden ook referenties ondervraagd. ,,Al doe ik dat liever niet, want referenties hebben meestal positieve verhalen over een kandidaat. We spreken ook wel met voormalige collega’s, dan krijg je een beter beeld.”

Goed controleren aan de deur kan een hoop gedoe voorkomen, vindt advocaat arbeidsrecht Van Gelderen. "Het is bijna naïef om te denken dat alles op een cv wel zal kloppen. Als ergens wordt ingebroken zeg je niet: dan moet je je huis beter beveiligen. Het kwaad ligt bij de dief, zoals dat ook ligt bij de liegende sollicitant. Die moet gewoon eerlijk zijn.”